Een heel hartelijke groet vanuit Kroatië.
Ik heb een aantal maanden niets laten horen. Je wordt ook stil van wat er zich allemaal afspeelt momenteel.
We maken het goed en zijn zo dankbaar met ons leven in Kroatië. We hebben veel vertaal werk waardoor we steevast in ons inkomen kunnen voorzien. Iedere morgen bidden mijn vrouw en ik om 10 uur het zegenend gebed over Kroatië.
Deze winter ga ik werken aan een nieuw boek over de schoonheid van de provincie waarin we wonen. Een prachtig stukje wereld met schitterende rivieren, bossen, wijngaarden en ruige natuur. Vastgelegd in 120 foto’s.
Het reizen naar Nederland laten we voorlopig maar even voor wat het is. Sowieso gruwel ik van die bizarre groene vinkjes die we schijnbaar nu ineens nodig hebben om ons nog te kunnen verplaatsen.
Je bent wel hartelijk welkom om ook eens tijd bij ons door te brengen. Ons gastenhuis is klaar. En als je ook eens graag tijd in de rust aan onze prachtige rivier wilt doorbrengen ben je hartelijk welkom.
Een paar keer per maand trek ik er op uit om in de verlaten achterlanden van Kroatië de meest eenzame en arme mensen te bezoeken. Wat doet dat met me? Ik heb er wat over geschreven. Ik hoop dat het je moed en hoop geeft.
Hoort, mijn geliefde broeders! Heeft God niet de armen naar de wereld uitverkoren om rijk te zijn in het geloof en erfgenamen van het Koninkrijk, dat Hij beloofd heeft aan wie Hem liefhebben? Doch gíj hebt de arme smadelijk behandeld. Zijn het niet de rijken, die u geweld aandoen en die u voor de rechtbanken slepen? Zijn zij het niet, die de goede naam, welke over u aangeroepen is, lasteren? Indien gij echter de koninklijke wet vervult naar het schriftwoord: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf, dan doet gij wèl. (Jacobus 2:5-8)
Hoe moeilijk is het voor de rijken om het koninkrijk van God binnen te gaan? We hoeven niet arm te zijn om het koninkrijk van God binnenin ons te hebben. Maar de mogelijke zucht naar rijkdom, genot en de lusten van het leven verstikken vaak alles wat God wil doen en spreken in ons leven (Lukas 8:14). Wie rijk is in deze wereld is vaak arm in Christus. Zonder vrucht, vaak zonder bewogenheid en compassie. Het koninkrijk van God is geen zaak van materie, eten en drinken maar in rechtvaardigheid, vrede en blijdschap in de Heilige Geest (Romeinen 14:17.) Onze zoektocht naar waar geluk begint dus altijd met het leven dat al binnenin ons is.
Leef een leven van contemplatie, berusting, eenvoud, schoonheid en spiritualiteit. De oefening begint met “genoeg”. Kijken naar de vogels in de lucht en de bloemen in het veld. Daarover zegt Jezus dat zij zich geen zorgen maken over hoe ze zich moeten kleden en wat ze moeten eten en drinken. Jezus vraagt om eerst in alles zijn koninkrijk en gerechtigheid te zoeken. We vinden dit bij de armen in deze wereld.
In deze wereld is er een rijkdom in Christus te verkrijgen die zulke diepe vrede, kennis en vreugde geeft dat met niets te vergelijken is. De armen hebben vaak de sleutel tot deze rijkdom in zich. Omgang met de armen helpt ons het koninkrijk te ontdekken.
Jezus zegt dat wij de armen altijd onder ons zullen hebben. Dit was geen fatalistische uitspraak. Hij nodigt ons uit om hetzelfde leven te leven zoals Hij dat deed in deze wereld. Dicht bij eenzame, arme, gebroken mensen. Loop er niet met een boog om heen. Stel het niet uit. Kijk niet op ze neer en voel jezelf niet beter. Omgang met de armen is een diepere vorm van gebed en aanbidding. Het maakt ons innerlijk rijk. In de interactie en ontmoeting met de armen is er vaak een goddelijke dimensie die we nooit in een kerk, conferentie of christelijke activiteit kunnen vinden.
Rijk zijn in deze wereld is niets om je schuldig over te voelen. Goed rentmeesterschap is een vereiste. Bovenal, zorg dat je innerlijke bewogenheid en liefde voor een ander mens in nood, nooit verkilt. Kijk er ook nooit op neer of zie ze als minder ontwikkeld. Hun armoede is niet hun identiteit. Het is vaak het gebrek aan dromen en vriendschappen die hun leven zo heeft bepaald. Ik wil mensen niet uit hun armoede halen en hun problemen oplossen. Ik benader ze zeker niet als project objecten vanuit een soort aangeleerde professionaliteit. Ik wil naast ze staan en een vriend van de armen worden.
Mensen gaan zich vaak anders gedragen als er een rijk en belangrijk iemand in de buurt komt. Een aantal jaren geleden ging de Nederlandse ambassadrice met mij op bezoekronde naar de verlaten gebieden in Kroatië om de mensen op te zoeken. Ik haalde haar op in de meest exclusieve wijk van Zagreb met prachtige villa’s. Ik was onder de indruk van de prachtige ambtswoning en de luxe die ik daarbinnen aantrof. Aan het einde van de dag maakte zij mij het mooiste compliment dat ik ooit ontvangen heb. Ze bedankte mij dat ze duidelijk had gevoeld dat ik geen onderscheid maakte tussen haar en de mensen die ik bezocht. ‘je behandelt ze met koninklijke grandeur en dat raakte me’, waren haar woorden.
Het innerlijk ongenoegen dat velen ervaren als ze niet op tijd op vakantie kunnen of lekker uit eten kunnen gaan is eenvoudig op te heffen. Er is een diepere bron van tevredenheid en dankbaarheid die in ons aangeboord kan worden als we vriendschap sluiten met de armen. De tijd die je met hen doorbrengt, het delen van je rijkdom geeft een diepere voldoening dan welke vorm van entertainment ook.
De wereld is meer en meer in de grip van het grote geld gekomen. Vraag en aanbod maken de dienst uit. De mega bedrijven bepalen grotendeels de koers en de loop van de politiek. Voor winst gaat men letterlijk vaak over lijken. Wanneer men eenmaal de smaak te pakken heeft van dit grote geld is het “meer” vaak nog maar de enige uitdaging. Geld betekent dan ook macht en controle. Hoe treffend en triest voor de tijd waarin we nu zitten.
Als we bang zijn wat de groten en rijken der aarde allemaal wel niet zouden kunnen aanrichten met hun hang naar geld en macht dan is het nu het moment om meer tijd met de armen door te brengen.
Bij de armen vind ik een bepaalde berusting waar ik veel van geleerd heb in deze periode van covid. Ook deze ramp gaat weer voorbij. De armen die ik bezoek hebben al meerdere keren in hun leven moeten vluchten voor hun leven, hun huis en haard verloren. Iedere keer kwamen ze weer terug en zaaiden opnieuw hun akkers in en bouwden hun vernietigde huizen weer op. Zo gaat dat hier op de Balkan.
Ik moet denken aan Danica die de meest prachtige bloemen in haar voortuin had staan. Ik was ontroerd toen ik vroeg waar ze die toch vandaan haalde. Ze sprak met dat ze er niets voor hoefde te doen. ‘De wind brengt ze ieder jaar weer’. Daarna plukten we samen tomaten waar ik nog maanden soep van heb kunnen eten. De arme deelt makkelijker van zijn armoede want hij is afhankelijk van wat de wind en de aarde hem dit jaar weer brengt. De rijke kent die dankbaarheid niet want zijn contact met de aarde en de natuur is er nauwelijks. Er is een groot verschil in gastvrijheid en hartelijkheid wanneer je het huis van een rijke of dat van een arme betreedt.
Mijn tuin staat vol met planten en bomen die ik krijg van de armen. Bessen, noten en moerbeien. Als ik kom hebben ze alweer wat gestekt of uitgegraven. Zo is mijn tuin een oord van dankbaarheid en memoires van al mijn bezoeken aan deze mooie mensen geworden.
Ljubica breit sokken voor ons en geeft me van haar eigen gebrouwen likeur. Milica geeft mij eieren en slacht af en toe een kip van haar erf (15 sterren beter leven overigens). Van Milena krijg ik aardappelen en uien. Ik geniet van dat leven van samen delen en beleven. Een micro-economie die altijd door blijft gaan, hoe we ook beheerst en gecontroleerd gaan worden.
In de tijden die de komende jaren over de aarde komen zullen we te maken krijgen met tekorten, stijgende voedselprijzen en nog meer egoïsme en tweedracht. Geen doemscenario maar een vanzelfsprekendheid wanneer we zien welk zaad onze politici en media zaaien op dit moment. De meest vernietigende bijwerking van deze pandemie. Gelukkig mogen we zaaien op de akker van onze geest en mag ons leven licht en liefde voortbrengen. De loop van de wereld bepaalt niet onze koers! Breng tijd door met de armen en je zult geen hongerlijden. Ik voorzie nog veel onrust en opstand. Maar wie gewoon zijn diertjes verzorgt en zijn eigen akkertje verbouwd heeft niets te vrezen. Het zijn de kapitalisten die gaan voor groot en nog groter. Maar het mooie van Kroatië blijf ik toch vinden dat ze de eenvoudige arme mens niet naar hun grote supermarkten krijgen, kunnen ze ook niet betalen. Zij blijven planten, begieten en oogsten. Al tientallen jarenlang en ik denk niet dat dat ze afgenomen kan worden. De toegang tot een sportschool, een restaurant of een ander land…. Je kunt het zomaar kwijt zijn zonder een spuitje op de juiste tijd. Maar wat een rijkdom heb je met een eigen stukje land. Nederland noemt zich een ontwikkeld land. Op vele vlakken is dat zo. Maar toch hangt daar nu wel een flink prijskaartje en toegangskaartje aan. Is dat wat we willen? Is dat de voortgang van ontwikkeling. Plant bomen en groenten. Leef en deel je leven met de armen en je zult innerlijk rijk zijn.
De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en de Vader is dit: wezen en weduwen bezoeken in hun verdrukking en zichzelf onbesmet bewaren van de wereld. (Jacobus 1:27)